Likwidacja warrozy
Podajemy spis aktualnych i popularnych leków varroabójczych. Nie podajemy pełnych opisów stosowania i właściwości. Szczegóły proszę doszukać w Internecie, w wyszukiwarkach, na ulotkach i na forum Michałów. Wszystkie leki należy zamawiać i kupować w sklepach i hurtowniach weterynaryjnych, zamawiać przez lekarzy weterynarii, kupować w sklepach pszczelarskich, a także poprzez Internet w Centrum Pszczelarskim Łukaszewicz, Łysoń itp. Informacje pochodzą z różnych źródeł, najczęściej jest to własna wiedza z pamięci, posty zawarte na forum. Inne źródła są podane pod opisem danego leku. Na początku zaznaczam, że najlepszy rezultat uzyskuje się po połączeniu kilku produktów - leków (substancji aktywnych) z zachowaniem zalecanej dawki i odstępach w czasie.
Warroza to stała choroba wywołana przez roztocz Varroa destructor. Drobne pajęczaki rozwijają się na czerwiu i dorosłych osobnikach pszczół. Samice roztoczy żywią się hemolimfą zaatakowanych owadów. Warroza jest niestety już czymś normalnym, stałym w życiu pszczół. Pozwolę je sobie porównać z naturalnymi bakteriami, które stale występują w żołądku człowieka. To właśnie jest coś takiego, tylko że życie takich robaczków na grzbietach pszczół jest dla nich bardzo szkodliwe. Dlatego należy podejmować wiele zabiegów przeciwko warrozie, aby rodziny pszczele nie słabły, nie uciekały i co najgorsze, aby nie zamierały. Warrozę bardzo łatwo można rozpoznać, są to niewielkie czerwono – brązowe plamki widoczne na odwłoku i całym ciele pszczoły. Na świecie stosuje się wiele środków chemicznych. W Polsce mamy ograniczony dostęp do nich, ponieważ stwierdzono, że niektóre substancje są szkodliwe i dostają się do miodu. Zanim do nich przejdziemy, warto dodać, że dobrym zabiegiem zwalczającym warrozę jest wycinanie ramek pracy – czerwiu trutowego. W ciągu sezonu, w okresie silnych pożytków, kiedy nie wolno stosować ciężkiej chemii, bo wchłania się do miodu, dobrym sposobem na pozbycie się warrozy jest wycinanie czerwiu trutowego. Tam jest najwięcej tego pasożyta. Pszczołom nic się nie dzieje, jedynie ograniczamy ilość trutni. Plastry należy wycinać, można sprawdzić na czerwiu ile jest roztoczy, następnie wosk przetopić lub zakopać. Coraz bardziej popularnym środkami chemicznymi stają się kwasy: mrówkowy, szczawiowy i mlekowy. Zabiegi, zwłaszcza na jesieni należy systematycznie powtarzać. Odymianie też powinniśmy wykonywać w kilku terminach - zwiększyć ilość zabiegów niż podaje producent. Musimy powtórzyć zabiegi także w październiku i listopadzie! To bardzo ważne, gdyż to warroza i towarzyszące jej wirusy są odpowiedzialne za znikanie pszczół. Nie ma czegoś takiego, że nie widzimy warrozy i nie będziemy marnować leku. CHYTRY TRACI 2 RAZY! Mamy obowiązek ją zwalczać! Podejmujemy walkę od razu po ostatnim miodobraniu, a nie wtedy gdy zobaczymy zdeformowane skrzydła u robotnic!!! Zgodnie z programem walkę z warrozą należy podjąć z początkiem sierpnia, aby redukować ilość roztoczy na dorosłych pszczołach: http://pasiekamichalow.weebly.com/uploads/5/9/5/4/5954604/wersja_poprawiona.pdf
Przegląd i opis stosowanych środków farmakologicznych przeciwko warrozie:
APIWAROL – SUBSTANCJA CZYNNA: AMITRAZA (postać: tabletki do spalania)
Bardzo popularny środek w Polsce, łatwy w użyciu, średnio skuteczny. Na dennicę kładziemy białą kartkę. Wieczorem po zakończonych lotach zbieraczek wylot zatykamy gąbką lub innym materiałem. Na kawałku drutu (20 cm z zakrzywieniem na końcu – tak aby tabletka nie spadła), lub na płaskiej łopatce kładziemy jedną tabletkę, po czym ją zapalamy. Kiedy zaczyna się tlić, wsuwamy delikatnie do środka, aby nie zgasła. 20-30 minut wystarczy, roztocze się osypuje i powinniśmy je ujrzeć martwe na białej kartce. Dobrze jest zliczyć ilość spadłych pasożytów. Szczegółowa instrukcja znajduje się na ulotce Apiwarolu AS oraz w Internecie po wpisaniu nazwy leku w wyszukiwarce.Nie odymiać pszczół przy temp. niższej niż +10°C.http://biowet.pl/produkt,apiwarol-amitraz,36
Amitrazę można osobno zakupić. Jest pod nazwą płynu „TakTic”. Paski można sporządzić samodzielnie lub zamówić je pod nazwą „Biowar500”. /Skuteczność wysoka/
BIOWAR 500 - SUBSTANCJA CZYNNA: AMITRAZA 500 MG (postać: paski do rozwieszenia)
Paski te, stosuje się w ilości 2 na 1 ul. Należy je rozwiesić w uliczkach międzyramkowych gdzie jest największy ruch pszczół (najlepiej między ramkami z czerwiem). Paski pozostawić w ulu na okres 6 tygodni a następnie je usunąć. W razie gdyby ruch wewnątrz ula odbywał się z dala od pasków, należy zmienić miejsce ich zawieszenia tak aby znajdowały się one w roju pszczelim i przed ich usunięciem pozostawić przez kolejne 2 tygodnie. Maksymalny okres po jakim należy usunąć paski wynosi 8 tygodni. Pasków nie należy używać ponownie. Zaleca się prowadzić leczenie we wszystkich ulach jednocześnie. Zalecany okres leczenia: po ostatnim miodobraniu (koniec lata/jesień) i na wiosnę przed pierwszym pożytkiem towarowym.
Przestrzegać zalecanych okresów leczenia i dawek. Nie wolno stosować leku, kiedy pszczoły zbierają miód z pożytku i chcemy go odwirować. /Skuteczność średnia z tendencją niską/
http://biowet.pl/produkt,biowar-500-500mg-pasek,73
„AMBROZOL” – SUBSTANCJA CZYNNA: AMITRAZA (postać: paski do rozwieszenia)
Produkt do sporządzenia indywidualnego. Zgodnie z przepisem jednego z naszych forumowiczów, należy wyciąć niewielkie, podłużne paski z grubego kartonu. Tuż przed podaniem do ula, należy 2 z nich zamoczyć w płynie TakTic i rozwiesić (też dwa) w ulu podobnie jak pasek Baywarol. Paski należy trzymać w ulu około czternastu dni (?) /Skuteczność wysoka/
BAYWAROL – SUBSTANCJA CZYNNA: FLUMETRYNA (postać: paski do rozwieszenia)
Baywarol tuż za apiwarolem jest drugą substancją często stosowaną w Polsce. Podobnie jak wszystkie leki, stosuje się go po ostatnim miodobraniu. 4 paski rozwiesza się w części gniazdowej, wcześniej dennicę należy wyścielić białym kartonem lub bibułą. Paski muszą wisieć minimum piętnaście dni, lecz nie dłużej niż sześć tygodni. Niestety, większość pszczelarzy, zwłaszcza „świeżych”, popełnia kardynalny błąd, pozostawiając paski w ulu na zimę. To powoduje wzrost odporności pasożyta Varroa na ten środek i tym sposobem w wielu regionach Polski flumetryna przestała po prostu działać na warrozę. /Skuteczność bardzo niska/
BEEVITAL HIVE CLEAN – SUBSTANCJE CZYNNE: KW. MRÓWKOWY, SZCZAWIOWY, CYTRYNOWY (postać: płyn do polewania)
Cała kompozycja beevitalu mobilizuje pszczoły do oczyszczania się z roztoczy. Wymagana jest kartka posmarowana olejem roślinnym bądź specjalna wkładka Beevital. Spadłe roztocza przyklejają się do podłoża i nie mogą z powrotem wrócić na pszczoły. Odkąd w Beevitalu pojawiły się kwasy, jest on lekko toksyczny dla roztoczy. Najlepiej zakupić go w butelce. Należy nim polewać środkowe uliczki międzyramkowe. Osobiście stosuję Beevital w swojej pasiece i mogę go gorąco polecić, bo środek ten jest rewelacyjny i prosty w użyciu. /Skuteczność wysoka/
BIENENWOHL – SUBSTANCJE CZYNNE: KW. SZCZAWIOWY, CYTRYNOWY, ALKOHOL (postać: emulsja do zakrapiania)
Odpowiednik BVHC ekologiczny i prosty środek w użyciu. 6-8 ml na rodzinę, na odkład dawka o połowę mniejsza. Zabieg wykonywany 3 razy w marcu i w kwietniu w odstępach 7-dniowych. Następne kuracje dopiero w trakcie przygotowań jesiennych po zakończonym miodobraniu. W trakcie sezonu, aby ograniczyć rozwój warrozy, należy tworzyć odkłady i wycinać czerw trutowy. Wymagana również wkładka wychwytująca roztocza. Wskazane jest stosowanie w grudniu, ale w temperaturze powyżej +5*C. /Skuteczność wysoka/
TYMOWAROL – SUBSTANCJE CZYNNE: TYMOL, VEHICULUM (postać: specjalne pudełko plastikowe zawierające 20g substancji aktywnej)
Tymowarol podobnie jak ALV, który zaraz będzie opisany jest niebezpiecznym środkiem. Zabiegi powinien wykonywać doświadczony pszczelarz przy maksymalnej cyrkulacji powietrza i dobrej wentylacji w ulu. Cytuję: „Dawkowanie i stosowanie
w rodzinach pszczelich => Wiosenna profilaktyka przeciwpasożytnicza:
Preparat stosuje się wiosną w razie konieczności (stosunkowo duża ilość martwych pasożytów w osypie zimowym, bądź naturalny osyp codzienny V. destructor w ilości większej niż 10 sztuk) z chwilą gdy temperatura zewnętrzna ustabilizuje się na poziomie +10 - +12°C. Zaleca się umieszczenie pudełka z preparatem, po uprzednim przekręceniu pokrywki o pół obrotu tak aby powstała szczelina ok. 5 mm, na górnych beleczkach ramek gniazdowych (zawierających czerw) na okres 6 – 8 tygodni. Czas przetrzymywania preparatu w ulu w tym okresie nie powinien być dłuższy od sugerowanego przez producenta. Najlepiej zastosować preparat jednocześnie we wszystkich rodzinach w pasiece. Jesienna profilaktyka przeciwpasożytnicza:
Zalecane jest podawanie preparatu po głównym miodobraniu gdy wskutek zmian zachodzących w biologii rodziny pszczelej wzrasta ilość płodnych samic V. destructor na dorosłych pszczołach, jednak średnia temperatura zewnętrzna również nie może być niższa niż +10 - +12°C. Pudełko zawierające żel, po uprzednim przekręceniu pokrywki o pół obrotu tak aby powstała szczelina ok. 5 mm, umieszcza się na górnych beleczkach ramek nad gniazdem, jeżeli w tym czasie będzie czerw w rodzinie, to nad ramkami z czerwiem, na okres 8 tygodni. Zabieg można powtórzyć po późnych pożytkach (np. wrzosowych bądź spadziowych) jednak przy zachowaniu poprzednio wymienionych warunków. Szczególnie jesienią konieczne jest stosowanie preparatu jednocześnie we wszystkich rodzinach w pasiece.”
Bibliografia: http://internet.hovet.pl/index.php?ramka=opis-towaru&id_smb=1448 /Skuteczność wysoka/
http://www.pszczoly.pl/katalog_wizytowki/kat_vetagro.php
THYMOVAR - SUBSTANCJA CZYNNA: TYMOL 15 G (postać: paski do rozwieszenia)
Postać pasków z gąbki celulozowej do rozwieszenia w ulu. Nie można stosować jak jest powyżej +30*C. Dochodzi do śmiertelności pszczół i czerwia. Poniżej +15*C nie działa. Stosować jak prawie wszystkie środki po okresie produkcyjnym. Po ostatnim miodobraniu, 1-2 paski rozwiesić między beleczkami ramek. W ulach korpusowych paski kładziemy na górnych plastrach (górny korpus) w pobliżu czerwiu, musi być odstęp od czerwiu większy od 4 cm. Czerw bądź pokarm który będzie bezpośrednio pod paskiem może zostać wynoszony przez pszczoły. Po 3-4 tygodniach wyjąć paski i włożyć nowe również na okres 3-4 tygodni. Nie wolno stosować Thymovaru więcej niż 2 razy do roku. Szczegółowe informacje do obowiązkowej lektury znajdziecie tutaj: http://opium.urpl.gov.pl/chplw/wet/Thymovar_15.pdf
/Skuteczność: bardzo wysoka/
API LIFE VAR – SUBSTANCJE CZYNNE: TYMOL, KAMFORA, MENTOL (postać: płytki)
Api Life Var wywołał w wielu miejscach Polski masakrę, nie ma co tego ukrywać. Wielu pszczelarzy skarżyło się na ten środek, ponieważ po jego zastosowaniu pszczoły dosłownie się gotowały. Wiele rodzin się udusiło. Pszczoły ostro wentylowały skrzydełkami, nieraz wychodziły z ula na zewnętrzne ściany, niestety często uciekały. W trakcie zabiegu, musi być zapewniona maksymalna wentylacja, pootwierać uliczki i dodatkowe wyloty. Zgodnie z teorią dyktuję. Jedna płytka jest przeznaczona do jednego ula. Stosowanie 3-4 razy w odstępach 7-10 dni. Po otwarciu opakowania, w którym znajdują się 2 płytki, należy jedną z nich podzielić na 3-4 części i ułożyć je na górnych uliczkach ramek gniazdowych. Jednak w związku z ostatnimi incydentami ja radzę ułożyć 2 części – przełamać jedną płytkę na 3-4 części, ale położyć tylko 2 kawałki do jednego ula. Przynajmniej na sprawdzenie jak pszczoły będą się zachowywać. Stosować po ostatnim miodobraniu, w temp. powyżej 18*C. Nie wolno stosować w trakcie upałów powyżej 30*. NIE WOLNO. Nie przekraczać zalecanej dawki. /Skuteczność wysoka/
CUKIER PUDER SUBSTANCJA CZYNNA: / (postać: proszek)
Mało skuteczna metoda polegająca na posypywaniu przez sitko pszczół urzędujących na plastrach. Plastry od pudru stają się białe, normalne zjawisko. Przed zabiegiem koniecznie trzeba umieścić na środku dennicy białą kartkę A4 posmarowaną olejem jadalnym. Po 24 godzinach pszczoły oczyszczą się z cukru pudru strząsając przy okazji roztocza Varroa Destructor. /Skuteczność średnia/
GABON PA SUBSTANCJA CZYNNA: AKRYNATRYNA (postać: paski do rozwieszenia)
Czeski Gabon PA – 92 jest niedopuszczony do stosowania w Polsce. Jednak wielu pszczelarzy przywozi ten środek z Republiki Czeskiej. /Skuteczność wysoka/
KWAS MRÓWKOWY (postać: ciecz do odparowania)
Coraz częściej stosuje się czyste kwasy do walki z warrozą najczęściej poprzez odparowanie. Każdy podaje inaczej, jednak ja opiszę sposób jednego z naszych specjalistów z forum. Kwas mrówkowy podaje się 3-4 razy w roku. Nie stosować w trakcie silnych pożytków, raz przed karmieniem na zimę i po karmieniu w trakcie dalszych przygotowań jesiennych. Minimum 2 razy w roku. Kwas mrówkowy odznacza się wysoką skutecznością. Podaje się go 3 razy w odstępie 1-dzień / 5-dzień / 9 dzień (dni zabiegów). Gdyby na ręczniku po 3 zabiegu leżało więcej niż 50 stuk pajęczaków należy zaaplikować kwas po raz ostatni w 13 dniu. Zabieg stosujemy, kiedy na zewnątrz temperatura jest w zakresie od 12°C do 20°C .
Przygotuj:
1- Kwas mrówkowy 85% oziębiony do -15 lub -10*C,
2- strzykawka lub miarka 20 ml,
3- ręcznik papierowy podwójny 20x30 cm lub ściereczkę z mikrofibryny, może być też filc 1mm gruby, najlepiej koloru białego, aby warroza była lepiej widoczna,
4- fajka pszczelarska lub podkurzacz,
Zabieg przeprowadzać należy po południu ok. 17.
Ręcznik wyjąć następnego dnia po około 24 godzinach. Powinien być już suchy.
Konkretne działanie:
1---Otworzyć całkowicie otwór wylotowy min 20 cm²,
2---Rozpalić fajkę pszczelarską lub podkurzacz,
3---Wlać 20ml kwasu na ręcznik,
3---Odymić rodzinę i dopiero po 5 minutach położyć ręcznik nasączony zimnym kwasem pod ramki na dennicę ula. Na ręcznik należy położyć kratę z plastiku aby pszczoły nie chodziły po kwasie. Kwas mrówkowy odparuje i zabije roztocza warrozy. Pojawiły się negocjacje odnośnie gęstości kwasu mrówkowego. Niektórzy kładą taki nasączony ręcznik na górę na ramki (ze wcześniejszym wyjęciem beleczek), ponieważ opary kw. mrówkowego są cięższe od powietrza i będą ulatniały się w dół. Obie metody są prawidłowe. Uwaga, kwas mrówkowy jest żrący i bardzo niebezpieczny dla układu oddechowego. Należy pracować w pełnym kombinezonie, w gumowych rękawicach, ochronnych okularach i masce na twarz. Absolutnie nie przekraczać zalecanej dawki. Gdyby u pszczół wystąpiło mrowienie, okłębianie matki lub inne, dziwne objawy, wychodzenie roju na mostek, należy uchylić dodatkowy wylot i zapewnić maksymalną cyrkulację powietrza, nie zapominajmy o wentylacji.
Bibliografia: Forum Pasieki Michałów, temat: „Kwas mrówkowy…kwas mrówkowy…kwas mrówkowy…” autor: Darek4257 /Skuteczność bardzo wysoka/
PERIZIN – SUBSTANCJA CZYNNA: KUMAFOS (postać: zawiesina)
„Substancją aktywną jest kumafos w ilości 32 mg/1 ml preparatu. Jest to ciecz do sporządzenia roztworu wodnego. Do 1 ml preparatu dodajemy 49 ml wody. Do nakraplania na pszczoły w uliczkach międzyramkowych przeznacza się 5 ml roztworu na 1 uliczkę. Perizin należy zastosować dwukrotnie w odstępie 7 dni. Najlepszym terminem jest październik, listopad, czyli okres bezczerwiowy. Perizinu nie należy stosować przy temperaturze niższej niż 5°C.”
Bibliografia: Miesięcznik Pszczelarstwo /Skuteczność wysoka/
KWAS SZCZAWIOWY
Można odparowywać (2g granulatu) lub polewać uliczki.
Należy odparować raz w sezonie. W przypadku stwierdzenia dużego osypu roztocza można powtórnie odparować po 4-6 dniach.
Są pszczelarze, którzy odparowują 3 i więcej razy.
Kwas w czasie odparowania rozpuszcza pancerz chitynowy, wytwarzają się mikro igiełki stąd fachowa literatura nie zaleca częstego stosowania.
Kwas szczawiowy stosuje się w okresie bezczerwiowym, najczęściej w październiku, listopadzie, a nawet w grudniu.
Do sporządzania używam czystego tzw. dwuwodnego kwasu szczawiowego, zawiera się on w następującej mieszaninie:
30g kwasu + 400 g cukru + 400 ml wody.
Po wymieszaniu składników otrzymuję roztwór leczniczy w formie syropu cukrowego (1/1), który zawiera około 3,2 % kwasu szczawiowego. Taki roztwór przed podaniem powinien mieć temperaturę od ok. 30 do 35 ^ C. Pszczoły polewam w uliczkach międzyramkowych cienkim strumieniem, używam do tego strzykawki. Zaznaczam, że na jedną uliczkę idzie 5-8ml. Taki zabieg wykonuję pod koniec października lub na początku listopada, późną jesienią, zaraz po wygryzieniu ostatnich pszczół z czerwia zamkniętego. Taką kurację przeprowadzam jednokrotnie, kwasu szczawiowego w ten sposób nie wolno stosować powtórnie przed upływem trzech kolejnych miesięcy. Temperatura w czasie której polewam uliczki musi być wyższa niż 0 ^ C. Ilość roztworu zależy od stanu siły rodziny, zazwyczaj ja leję 30-40 ml na jedną rodzinę. Słabsze roje dostają 20-30 ml płynu.
Są specjalne dyfuzory do odparowania kwasu szczawiowego.
Dawkowanie: 2-3 g kryształków kwasu szczawiowego. Czas odparowania: 1-3 min, w zależności od konstrukcji sublimatora. W czasie odparowywania ul musi być szczelnie zamknięty tak jak w czasie odymiania Apiwarolem AS. Po odparowaniu zostawić ul zamknięty przez ok. 15-18 minut. /Skuteczność bardzo wysoka/
http://pasiekamichalow.weebly.com/uploads/5/9/5/4/5954604/scan0001.jpg
Bibliografia: Forum Pasieki Michałów, Czasopismo Pasieka nr 5/2008
APIGUARD - SUBSTANCJA CZYNNA: TYMOL (postać: żel)
Nowy preparat zarejestrowany w Polsce jesienią 2012 roku, lek zostanie dopiero sprowadzony do naszego kraju w październiku 2013 roku i będzie można go zakupić na nowy sezon 2014. Dystrybutorem jest firma Vet-Animal. Lek ten zwalcza również świdraczka pszczelego oraz leczy grzybicę wapienną czerwia. Bardzo popularny w Wielkie Brytanii, niemal numer 1. Apiguard ma postać tacek z inkorporowanym tymolem, który paruje, wydziela się w malutkich odpowiednich ilościach co zapewnia trwały i ciągły efekt zbijania warrozy. Jedna tacka zawiera 12,5 g tymolu (25%). Masa żelu wynosi 50 g. Do wyleczenia jednego roju zaleca się 2 saszetki z żelem. Aluminiową tackę kładziemy nad ramkami z czerwiem, wszystkie uliczki powinny być wtedy otwarte. Po około 10 dniach należy zobaczyć tackę, czy żel już wyparował, jeśli nie, to należy poczekać jeszcze kilka dni aż całkowicie odparuje, po czym otwieramy nową i poddajemy także na ramki w rodni. Jeżeli została odrobina żelu można ją wetrzeć w listewki ramek. Po mniej więcej 2-4 tygodniach po odparowaniu drugiej blaszki leczenie zostaje zakończone. Żel w niższych temperaturach paruje bardzo wolno, stąd okres trzymania tego leku w ulu znacznie się wydłuża. Optymalną temperaturą zewnętrzną dla działania leku jest 15* C.
Działanie żelu opiera się na dwóch sposobach: 1. odparowywaniu tymolu, 2. na roznoszeniu żelu przez robotnice, które wchodzą do naczynka i próbują oczyścić tackę. Na ich tułowiach pozostają drobiny tymolu, które są roznoszone po całym ulu. Efektywność Apiguardu rośnie, gdy pszczoły rozpoczynają wentylację ula. Tymol wchodzi do dróg oddechowych owadów oddziałując na ewentualne pasożyty. Preparat ten, powinien być stosowany latem, lub jesienią po za okresem produkcyjnym, po ostatnim miodobraniu. Najlepsza pora zaaplikowania go do ula to wieczór, gdy temperatury są niższe, a pszczoły lotne powróciły już do ula. Przy wyższych temperaturach (lipiec/sierpień) zaleca się zwiększenie wentylacji i zapewnienie prawidłowej cyrkulacji powietrza poprzez uchylenie tylnego, drugiego wylotu. Nie zaleca się stosowania Apiguardu wiosną, gdyż może przerwać czerwienie u matek, co w okresie wiosennym byłoby błędem. Jeśli jednak w ulu widzimy warrozę, można zrobić a nawet trzeba wyjątek i poddać lek rodzinie. W ulach korpusowych tacki kładziemy na dolnym gnieździe, między korpusami. Jeżeli żel zniknie z pierwszej tacki przed upływem 10 dni, nie należy dokładać drugiej, gdyż tymol mimo że go nie widzimy, jest stale rozprowadzany w ulu przez pszczoły Drugą tackę należy położyć po dwóch tygodniach, nie należy się spieszyć, bo można tymol nieświadomie przedawkować. Osyp na wkładce będzie się gromadził powoli przez kilka dni. W trakcie długich upałów zmniejszamy dawkę Apiguard o połowę. Podaje się wtedy tak samo dwie tacki ale po 25 g żelu a nie po 50g. Możecie podać trzecią tackę z taką samą ilością leku jeśli widoczna jest jeszcze warroza. Okłady. Do odkładów daje się tylko i wyłącznie jedną tackę z ilością 25 g żelu. Do słabszych odkładów wystarczy 1 tacka o zawartości 12,5 g żelu. Większa dawka wiąże się z zamieraniem czerwiu bądź ucieczką roju. Apiguard zdecydowanie wystarczy, tutaj nie jest wskazany drugi środek przeciwko warrozie, nawet sok z cytryn.
http://www.vet-animal.pl/produkty/pszczoly/vita-europe-ltd/apiguard-zwalczanie-roztoczy-warozy/
/Skuteczność: bardzo wysoka/
KWAS MLEKOWY
Obok kwasu mrówkowego nie zostawia pozostałości w miodzie czy wosku. Działa powierzchniowo na roztocza żerujące na pszczołach. Nie zwalcza warrozy pod zasklepem czerwia, stąd zabieg należy wykonać w okresie bezczerwiowym. Jeśli porażenie warrozą jest silne, można wykonać zabieg w 4-tygodniowych odstępach czasu. Kwas mlekowy wypala aparaty ssące u roztoczy Varroa doprowadzając pajęczaki do śmierci głodowej. Jest dobrze tolerowany przez pszczoły i nie stanowi dla nich zagrożenia. Jednorazowe spryskanie wnętrza ula 15% roztworem kwasu mlekowego zapewnia 80% skuteczność zwalczenia warrozy, zaś dwukrotne spryskanie aż ponad 90% skuteczność. Należy spryskać wszystkie plastry, na których siedzą pszczoły w ciepły dzień. Użyć spryskiwacza ciśnieniowego bądź domowego. Do 500 ml wystudzonej wody dodać 100 ml 85% kwasu mlekowego. Uzyska się ok. 600 ml 15% roztworu kwasu mlekowego. Koniecznie trzeba przestrzegać proporcji (10 ml kwasu mlekowego na każde 50 ml wody). Na plaster powinno iść ok. 5-8 ml roztworu. W przypadku słabszych rodzin, dawkę logicznie zmniejszamy. Na każdy korpus zużywa się ok 100-150 ml kwasu mlekowego. Nie można dopuścić do "przemoczenia" pszczół tym roztworem. Stosowanie tego preparatu przypada na miesiąc październik i listopad. Minimalna temperatura +5*C. Zabieg wykonywać szybko jesienią by nie prowokować rabunków oraz by nie wychłodzić za bardzo gniazda. Najlepiej stosować przy min. +16*C. Dwukrotny zabieg w odstępie 2-óch tygodni powinien wystarczyć. Plastry wyciągamy pojedynczo i z dwóch stron spryskujemy je przygotowanym roztworem.
/Skuteczność: wysoka/
VARROBIN - SUBSTANCJE CZYNNE: OLEJKI ETERYCZNE <TYMOL>
„Varrobin składa się z tymolu (olejku tymolowego lub tymiankowego), olejku eukaliptusowego, mentolowego, kamforowego i goździkowego. Wszystko wymieszać w stosunku 1:1. W handlu były do kompletu specjalnie paski z kartonu. Przed zastosowaniem należało włożyć paski do naczynia plastykowego, nalać mieszaninę olejków tak, aby paski były zanużone, naczynie zamknąć na jedną godzinę. Na wiosnę stosować na górne beleczki pod powałkę na czas tylko 8 dni, w jesieni na 3 tygodnie po 2 paski. Skuteczność ponad 90%.
Źródło: "Schweizerische Bienen Zeitung" r.2000 nr 7 str.404.”
Bibliografia: Forum Zagajnik, autor: d-h Bartnik
„Buteleczki po olejku popłukaj mała ilością spirytusu i dolej do reszty.
Jeden cm³ (albo 20kropli) olejku nakrop na pasek 3cmx 5cm miękkiej tekturki (wymiary niezbyt istotne, tak żeby wsiąkł olejek).
Tych pasków przygotuj ok. 35szt. bo tyle będziesz miał cm³ mieszaniny olejków. Wszystkie paski zamknij w szczelnym słoiczku na parę godzin i tak przechowuj. Do ula na ramki pod powałkę jeden pasek, albo zawieś na bocznych ramkach. Tak stosuje się na wiosnę. Wcześniej było napisane że na 8dni. Dwa razy z odstępem 5-6 dni wystarczy. Ważne żeby zakończyć >olejkowanie < przed znoszeniem nakropu do ula. Tu chodzi głównie o zapach tymolu w miodzie.”
Bibliografia: Forum Zagajnik, autor: waldek2
/Skuteczność wysoka/
VARIDOL FUM – SUBSTANCJA CZYNNA: AMITRAZA (postać: bibułki)
Rzadko stosowany w Polsce, postać bibułek, na które nanosi się 2-3 krople płynu na bazie amitrazy. Następnie
trzeba zapalić (tlą się podobnie jak tabletki Apiwarolu) i wsunąć do ula. W przeciwieństwie do tabletek, "paski"
takie nie wysychają. /Skuteczność wysoka/
WROTYCZ DO PODKURZACZA – SUBSTANCJE CZYNNE: THUJONE, GORZKIE GLOKOZYDY, TERPENOIDY, FLAWONOIDY, GARBNIKI.
Wrotycz pospolity zawiera olejki lotne. Jest to ziele, chwast powszechnie występujący w Polsce. W każdym regionie jest inna nazwa tej rośliny, najczęściej można się spotkać z określeniem "ziela Matki Boskiej". Powinien być stosowany bardzo ostrożnie ponieważ ‘thujone’ jest stosunkowo toksycznym związkiem, zdolnym wywołać konwulsje, jak i psychiczne skutki u ludzi. Zwalcza warrozę, przed zabiegiem dennicę należy wyścielić białą kartką posmarowaną olejem jadalnym. Wrotycz musi być wysuszony, do podkurzacza dodaje się całe łodygi i kwiaty. Odymiać pszczoły normalnie w czasie zwykłego przeglądu.
Bibliografia: Forum Pasieki Michałów, autor: Obelnik ; Forum Ul Kaszubski, autor: Józef
/Skuteczność średnia/
HUBA DRZEWNA – SUBSTANCJE CZYNNE: / ŚRODKI TOKSYCZNE/ NIEZNANE
Dym z huby brzozowej jest bardzo aromatyczny. Są opinie, że pomaga on zwalczać warrozę. Nie ma do końca pewności, tradycyjnie na dennicę ula powinna powędrować biała kartka z olejem. Hubę dodajemy do żarzącego się próchna w podkurzacza. Nie wdychać dymu.
Bibliografia: Forum Pasieki Michałów, autor: Obelnik
/Skuteczność średnia/
BAGNO ZWYCZAJNE (Ledum palustre)
Występowanie: Torfowiska, bagna.
Wykorzystujemy łodygi bez liści z pączkami kwiatowymi.
Działanie: warrozobójcze.
Sposób użycia: Z suszonych łodyg sporządzamy napar. 50 g ziela zalewamy 1 litrem wrzącej wody i odstawiamy do naciągnięcia na okres 2-3 godzin. Otrzymanym wyciągiem opryskujemy pszczoły na plastrach. UWAGA: Bagno zwyczajne jest rośliną częściowo chronioną w Polsce a zarazem trującą dla człowieka.
Bibliografia: Artykuły „Sądeckiego Bartnika”
/Skuteczność średnia/
MIĘTA PIEPRZOWA DO PODKURZACZA - (postać: suszone liście i całe gałązki)
Podobno dym ze spalania mięty pieprzowej rewelacyjnie zrzuca roztocza warrozy z pszczół. Należy do żarzącego się podkurzacza wrzucić wysuszone zioła (może być herbatka) i wpuszczać dym z podkurzacza przez wylot aż do momentu jego wydostawania się od strony powałki i uliczek międzyramkowych.
Takie okadzanie ula może wspomóc zniszczenie pasożyta Varroa Destructor. Można też normalnie odymiać pszczoły przy przeglądzie plastrów. /Skuteczność średnio wysoka/
EGIPSKI ŚRODEK - SUBSTANCJA CZYNNA: KWAS CYTRYNOWY (postać: ciecz do zakraplania uliczek).
Nowy lek, skuteczny w ok. 86%. Przebadany w Egipcie.
Należy wymieszać ze sobą wyciśnięty sok z cytryny i syrop cukrowy (1 kg/1litr) w stosunku 1:1.
Dla przykładu 200g soku z 200g syropu.
Należy polewać przygotowanym preparatem uliczki międzyramkowe (15 do 30 ml na uliczkę).
Źródło: Forum Zagajnik ; Forum Pszczelarstwa.
/Skuteczność wysoka/
Czy to środek naturalny – ekologiczny czy chemiczny należy koniecznie wytępić warrozę.
W Pasiece Michałów stosujemy z różnym skutkiem Apiwarol AS, Beevital Hive Clean, w przeszłości Baywarol i Apifos. W sezonie 2011 zdecydowałem, że do gry wejdą (niektóre powtórnie): BVHC, Varrobin, Apiwarol, "Egipski środek" oraz kwas szczawiowy. Będę jak zwykle stosować ramki pracy.
Przy stosowaniu wszystkich w/w leków wskazane jest położenie specjalnej wkładki kontrolnej na dennicę ula.
Warroza to stała choroba wywołana przez roztocz Varroa destructor. Drobne pajęczaki rozwijają się na czerwiu i dorosłych osobnikach pszczół. Samice roztoczy żywią się hemolimfą zaatakowanych owadów. Warroza jest niestety już czymś normalnym, stałym w życiu pszczół. Pozwolę je sobie porównać z naturalnymi bakteriami, które stale występują w żołądku człowieka. To właśnie jest coś takiego, tylko że życie takich robaczków na grzbietach pszczół jest dla nich bardzo szkodliwe. Dlatego należy podejmować wiele zabiegów przeciwko warrozie, aby rodziny pszczele nie słabły, nie uciekały i co najgorsze, aby nie zamierały. Warrozę bardzo łatwo można rozpoznać, są to niewielkie czerwono – brązowe plamki widoczne na odwłoku i całym ciele pszczoły. Na świecie stosuje się wiele środków chemicznych. W Polsce mamy ograniczony dostęp do nich, ponieważ stwierdzono, że niektóre substancje są szkodliwe i dostają się do miodu. Zanim do nich przejdziemy, warto dodać, że dobrym zabiegiem zwalczającym warrozę jest wycinanie ramek pracy – czerwiu trutowego. W ciągu sezonu, w okresie silnych pożytków, kiedy nie wolno stosować ciężkiej chemii, bo wchłania się do miodu, dobrym sposobem na pozbycie się warrozy jest wycinanie czerwiu trutowego. Tam jest najwięcej tego pasożyta. Pszczołom nic się nie dzieje, jedynie ograniczamy ilość trutni. Plastry należy wycinać, można sprawdzić na czerwiu ile jest roztoczy, następnie wosk przetopić lub zakopać. Coraz bardziej popularnym środkami chemicznymi stają się kwasy: mrówkowy, szczawiowy i mlekowy. Zabiegi, zwłaszcza na jesieni należy systematycznie powtarzać. Odymianie też powinniśmy wykonywać w kilku terminach - zwiększyć ilość zabiegów niż podaje producent. Musimy powtórzyć zabiegi także w październiku i listopadzie! To bardzo ważne, gdyż to warroza i towarzyszące jej wirusy są odpowiedzialne za znikanie pszczół. Nie ma czegoś takiego, że nie widzimy warrozy i nie będziemy marnować leku. CHYTRY TRACI 2 RAZY! Mamy obowiązek ją zwalczać! Podejmujemy walkę od razu po ostatnim miodobraniu, a nie wtedy gdy zobaczymy zdeformowane skrzydła u robotnic!!! Zgodnie z programem walkę z warrozą należy podjąć z początkiem sierpnia, aby redukować ilość roztoczy na dorosłych pszczołach: http://pasiekamichalow.weebly.com/uploads/5/9/5/4/5954604/wersja_poprawiona.pdf
Przegląd i opis stosowanych środków farmakologicznych przeciwko warrozie:
APIWAROL – SUBSTANCJA CZYNNA: AMITRAZA (postać: tabletki do spalania)
Bardzo popularny środek w Polsce, łatwy w użyciu, średnio skuteczny. Na dennicę kładziemy białą kartkę. Wieczorem po zakończonych lotach zbieraczek wylot zatykamy gąbką lub innym materiałem. Na kawałku drutu (20 cm z zakrzywieniem na końcu – tak aby tabletka nie spadła), lub na płaskiej łopatce kładziemy jedną tabletkę, po czym ją zapalamy. Kiedy zaczyna się tlić, wsuwamy delikatnie do środka, aby nie zgasła. 20-30 minut wystarczy, roztocze się osypuje i powinniśmy je ujrzeć martwe na białej kartce. Dobrze jest zliczyć ilość spadłych pasożytów. Szczegółowa instrukcja znajduje się na ulotce Apiwarolu AS oraz w Internecie po wpisaniu nazwy leku w wyszukiwarce.Nie odymiać pszczół przy temp. niższej niż +10°C.http://biowet.pl/produkt,apiwarol-amitraz,36
Amitrazę można osobno zakupić. Jest pod nazwą płynu „TakTic”. Paski można sporządzić samodzielnie lub zamówić je pod nazwą „Biowar500”. /Skuteczność wysoka/
BIOWAR 500 - SUBSTANCJA CZYNNA: AMITRAZA 500 MG (postać: paski do rozwieszenia)
Paski te, stosuje się w ilości 2 na 1 ul. Należy je rozwiesić w uliczkach międzyramkowych gdzie jest największy ruch pszczół (najlepiej między ramkami z czerwiem). Paski pozostawić w ulu na okres 6 tygodni a następnie je usunąć. W razie gdyby ruch wewnątrz ula odbywał się z dala od pasków, należy zmienić miejsce ich zawieszenia tak aby znajdowały się one w roju pszczelim i przed ich usunięciem pozostawić przez kolejne 2 tygodnie. Maksymalny okres po jakim należy usunąć paski wynosi 8 tygodni. Pasków nie należy używać ponownie. Zaleca się prowadzić leczenie we wszystkich ulach jednocześnie. Zalecany okres leczenia: po ostatnim miodobraniu (koniec lata/jesień) i na wiosnę przed pierwszym pożytkiem towarowym.
Przestrzegać zalecanych okresów leczenia i dawek. Nie wolno stosować leku, kiedy pszczoły zbierają miód z pożytku i chcemy go odwirować. /Skuteczność średnia z tendencją niską/
http://biowet.pl/produkt,biowar-500-500mg-pasek,73
„AMBROZOL” – SUBSTANCJA CZYNNA: AMITRAZA (postać: paski do rozwieszenia)
Produkt do sporządzenia indywidualnego. Zgodnie z przepisem jednego z naszych forumowiczów, należy wyciąć niewielkie, podłużne paski z grubego kartonu. Tuż przed podaniem do ula, należy 2 z nich zamoczyć w płynie TakTic i rozwiesić (też dwa) w ulu podobnie jak pasek Baywarol. Paski należy trzymać w ulu około czternastu dni (?) /Skuteczność wysoka/
BAYWAROL – SUBSTANCJA CZYNNA: FLUMETRYNA (postać: paski do rozwieszenia)
Baywarol tuż za apiwarolem jest drugą substancją często stosowaną w Polsce. Podobnie jak wszystkie leki, stosuje się go po ostatnim miodobraniu. 4 paski rozwiesza się w części gniazdowej, wcześniej dennicę należy wyścielić białym kartonem lub bibułą. Paski muszą wisieć minimum piętnaście dni, lecz nie dłużej niż sześć tygodni. Niestety, większość pszczelarzy, zwłaszcza „świeżych”, popełnia kardynalny błąd, pozostawiając paski w ulu na zimę. To powoduje wzrost odporności pasożyta Varroa na ten środek i tym sposobem w wielu regionach Polski flumetryna przestała po prostu działać na warrozę. /Skuteczność bardzo niska/
BEEVITAL HIVE CLEAN – SUBSTANCJE CZYNNE: KW. MRÓWKOWY, SZCZAWIOWY, CYTRYNOWY (postać: płyn do polewania)
Cała kompozycja beevitalu mobilizuje pszczoły do oczyszczania się z roztoczy. Wymagana jest kartka posmarowana olejem roślinnym bądź specjalna wkładka Beevital. Spadłe roztocza przyklejają się do podłoża i nie mogą z powrotem wrócić na pszczoły. Odkąd w Beevitalu pojawiły się kwasy, jest on lekko toksyczny dla roztoczy. Najlepiej zakupić go w butelce. Należy nim polewać środkowe uliczki międzyramkowe. Osobiście stosuję Beevital w swojej pasiece i mogę go gorąco polecić, bo środek ten jest rewelacyjny i prosty w użyciu. /Skuteczność wysoka/
BIENENWOHL – SUBSTANCJE CZYNNE: KW. SZCZAWIOWY, CYTRYNOWY, ALKOHOL (postać: emulsja do zakrapiania)
Odpowiednik BVHC ekologiczny i prosty środek w użyciu. 6-8 ml na rodzinę, na odkład dawka o połowę mniejsza. Zabieg wykonywany 3 razy w marcu i w kwietniu w odstępach 7-dniowych. Następne kuracje dopiero w trakcie przygotowań jesiennych po zakończonym miodobraniu. W trakcie sezonu, aby ograniczyć rozwój warrozy, należy tworzyć odkłady i wycinać czerw trutowy. Wymagana również wkładka wychwytująca roztocza. Wskazane jest stosowanie w grudniu, ale w temperaturze powyżej +5*C. /Skuteczność wysoka/
TYMOWAROL – SUBSTANCJE CZYNNE: TYMOL, VEHICULUM (postać: specjalne pudełko plastikowe zawierające 20g substancji aktywnej)
Tymowarol podobnie jak ALV, który zaraz będzie opisany jest niebezpiecznym środkiem. Zabiegi powinien wykonywać doświadczony pszczelarz przy maksymalnej cyrkulacji powietrza i dobrej wentylacji w ulu. Cytuję: „Dawkowanie i stosowanie
w rodzinach pszczelich => Wiosenna profilaktyka przeciwpasożytnicza:
Preparat stosuje się wiosną w razie konieczności (stosunkowo duża ilość martwych pasożytów w osypie zimowym, bądź naturalny osyp codzienny V. destructor w ilości większej niż 10 sztuk) z chwilą gdy temperatura zewnętrzna ustabilizuje się na poziomie +10 - +12°C. Zaleca się umieszczenie pudełka z preparatem, po uprzednim przekręceniu pokrywki o pół obrotu tak aby powstała szczelina ok. 5 mm, na górnych beleczkach ramek gniazdowych (zawierających czerw) na okres 6 – 8 tygodni. Czas przetrzymywania preparatu w ulu w tym okresie nie powinien być dłuższy od sugerowanego przez producenta. Najlepiej zastosować preparat jednocześnie we wszystkich rodzinach w pasiece. Jesienna profilaktyka przeciwpasożytnicza:
Zalecane jest podawanie preparatu po głównym miodobraniu gdy wskutek zmian zachodzących w biologii rodziny pszczelej wzrasta ilość płodnych samic V. destructor na dorosłych pszczołach, jednak średnia temperatura zewnętrzna również nie może być niższa niż +10 - +12°C. Pudełko zawierające żel, po uprzednim przekręceniu pokrywki o pół obrotu tak aby powstała szczelina ok. 5 mm, umieszcza się na górnych beleczkach ramek nad gniazdem, jeżeli w tym czasie będzie czerw w rodzinie, to nad ramkami z czerwiem, na okres 8 tygodni. Zabieg można powtórzyć po późnych pożytkach (np. wrzosowych bądź spadziowych) jednak przy zachowaniu poprzednio wymienionych warunków. Szczególnie jesienią konieczne jest stosowanie preparatu jednocześnie we wszystkich rodzinach w pasiece.”
Bibliografia: http://internet.hovet.pl/index.php?ramka=opis-towaru&id_smb=1448 /Skuteczność wysoka/
http://www.pszczoly.pl/katalog_wizytowki/kat_vetagro.php
THYMOVAR - SUBSTANCJA CZYNNA: TYMOL 15 G (postać: paski do rozwieszenia)
Postać pasków z gąbki celulozowej do rozwieszenia w ulu. Nie można stosować jak jest powyżej +30*C. Dochodzi do śmiertelności pszczół i czerwia. Poniżej +15*C nie działa. Stosować jak prawie wszystkie środki po okresie produkcyjnym. Po ostatnim miodobraniu, 1-2 paski rozwiesić między beleczkami ramek. W ulach korpusowych paski kładziemy na górnych plastrach (górny korpus) w pobliżu czerwiu, musi być odstęp od czerwiu większy od 4 cm. Czerw bądź pokarm który będzie bezpośrednio pod paskiem może zostać wynoszony przez pszczoły. Po 3-4 tygodniach wyjąć paski i włożyć nowe również na okres 3-4 tygodni. Nie wolno stosować Thymovaru więcej niż 2 razy do roku. Szczegółowe informacje do obowiązkowej lektury znajdziecie tutaj: http://opium.urpl.gov.pl/chplw/wet/Thymovar_15.pdf
/Skuteczność: bardzo wysoka/
API LIFE VAR – SUBSTANCJE CZYNNE: TYMOL, KAMFORA, MENTOL (postać: płytki)
Api Life Var wywołał w wielu miejscach Polski masakrę, nie ma co tego ukrywać. Wielu pszczelarzy skarżyło się na ten środek, ponieważ po jego zastosowaniu pszczoły dosłownie się gotowały. Wiele rodzin się udusiło. Pszczoły ostro wentylowały skrzydełkami, nieraz wychodziły z ula na zewnętrzne ściany, niestety często uciekały. W trakcie zabiegu, musi być zapewniona maksymalna wentylacja, pootwierać uliczki i dodatkowe wyloty. Zgodnie z teorią dyktuję. Jedna płytka jest przeznaczona do jednego ula. Stosowanie 3-4 razy w odstępach 7-10 dni. Po otwarciu opakowania, w którym znajdują się 2 płytki, należy jedną z nich podzielić na 3-4 części i ułożyć je na górnych uliczkach ramek gniazdowych. Jednak w związku z ostatnimi incydentami ja radzę ułożyć 2 części – przełamać jedną płytkę na 3-4 części, ale położyć tylko 2 kawałki do jednego ula. Przynajmniej na sprawdzenie jak pszczoły będą się zachowywać. Stosować po ostatnim miodobraniu, w temp. powyżej 18*C. Nie wolno stosować w trakcie upałów powyżej 30*. NIE WOLNO. Nie przekraczać zalecanej dawki. /Skuteczność wysoka/
CUKIER PUDER SUBSTANCJA CZYNNA: / (postać: proszek)
Mało skuteczna metoda polegająca na posypywaniu przez sitko pszczół urzędujących na plastrach. Plastry od pudru stają się białe, normalne zjawisko. Przed zabiegiem koniecznie trzeba umieścić na środku dennicy białą kartkę A4 posmarowaną olejem jadalnym. Po 24 godzinach pszczoły oczyszczą się z cukru pudru strząsając przy okazji roztocza Varroa Destructor. /Skuteczność średnia/
GABON PA SUBSTANCJA CZYNNA: AKRYNATRYNA (postać: paski do rozwieszenia)
Czeski Gabon PA – 92 jest niedopuszczony do stosowania w Polsce. Jednak wielu pszczelarzy przywozi ten środek z Republiki Czeskiej. /Skuteczność wysoka/
KWAS MRÓWKOWY (postać: ciecz do odparowania)
Coraz częściej stosuje się czyste kwasy do walki z warrozą najczęściej poprzez odparowanie. Każdy podaje inaczej, jednak ja opiszę sposób jednego z naszych specjalistów z forum. Kwas mrówkowy podaje się 3-4 razy w roku. Nie stosować w trakcie silnych pożytków, raz przed karmieniem na zimę i po karmieniu w trakcie dalszych przygotowań jesiennych. Minimum 2 razy w roku. Kwas mrówkowy odznacza się wysoką skutecznością. Podaje się go 3 razy w odstępie 1-dzień / 5-dzień / 9 dzień (dni zabiegów). Gdyby na ręczniku po 3 zabiegu leżało więcej niż 50 stuk pajęczaków należy zaaplikować kwas po raz ostatni w 13 dniu. Zabieg stosujemy, kiedy na zewnątrz temperatura jest w zakresie od 12°C do 20°C .
Przygotuj:
1- Kwas mrówkowy 85% oziębiony do -15 lub -10*C,
2- strzykawka lub miarka 20 ml,
3- ręcznik papierowy podwójny 20x30 cm lub ściereczkę z mikrofibryny, może być też filc 1mm gruby, najlepiej koloru białego, aby warroza była lepiej widoczna,
4- fajka pszczelarska lub podkurzacz,
Zabieg przeprowadzać należy po południu ok. 17.
Ręcznik wyjąć następnego dnia po około 24 godzinach. Powinien być już suchy.
Konkretne działanie:
1---Otworzyć całkowicie otwór wylotowy min 20 cm²,
2---Rozpalić fajkę pszczelarską lub podkurzacz,
3---Wlać 20ml kwasu na ręcznik,
3---Odymić rodzinę i dopiero po 5 minutach położyć ręcznik nasączony zimnym kwasem pod ramki na dennicę ula. Na ręcznik należy położyć kratę z plastiku aby pszczoły nie chodziły po kwasie. Kwas mrówkowy odparuje i zabije roztocza warrozy. Pojawiły się negocjacje odnośnie gęstości kwasu mrówkowego. Niektórzy kładą taki nasączony ręcznik na górę na ramki (ze wcześniejszym wyjęciem beleczek), ponieważ opary kw. mrówkowego są cięższe od powietrza i będą ulatniały się w dół. Obie metody są prawidłowe. Uwaga, kwas mrówkowy jest żrący i bardzo niebezpieczny dla układu oddechowego. Należy pracować w pełnym kombinezonie, w gumowych rękawicach, ochronnych okularach i masce na twarz. Absolutnie nie przekraczać zalecanej dawki. Gdyby u pszczół wystąpiło mrowienie, okłębianie matki lub inne, dziwne objawy, wychodzenie roju na mostek, należy uchylić dodatkowy wylot i zapewnić maksymalną cyrkulację powietrza, nie zapominajmy o wentylacji.
Bibliografia: Forum Pasieki Michałów, temat: „Kwas mrówkowy…kwas mrówkowy…kwas mrówkowy…” autor: Darek4257 /Skuteczność bardzo wysoka/
PERIZIN – SUBSTANCJA CZYNNA: KUMAFOS (postać: zawiesina)
„Substancją aktywną jest kumafos w ilości 32 mg/1 ml preparatu. Jest to ciecz do sporządzenia roztworu wodnego. Do 1 ml preparatu dodajemy 49 ml wody. Do nakraplania na pszczoły w uliczkach międzyramkowych przeznacza się 5 ml roztworu na 1 uliczkę. Perizin należy zastosować dwukrotnie w odstępie 7 dni. Najlepszym terminem jest październik, listopad, czyli okres bezczerwiowy. Perizinu nie należy stosować przy temperaturze niższej niż 5°C.”
Bibliografia: Miesięcznik Pszczelarstwo /Skuteczność wysoka/
KWAS SZCZAWIOWY
Można odparowywać (2g granulatu) lub polewać uliczki.
Należy odparować raz w sezonie. W przypadku stwierdzenia dużego osypu roztocza można powtórnie odparować po 4-6 dniach.
Są pszczelarze, którzy odparowują 3 i więcej razy.
Kwas w czasie odparowania rozpuszcza pancerz chitynowy, wytwarzają się mikro igiełki stąd fachowa literatura nie zaleca częstego stosowania.
Kwas szczawiowy stosuje się w okresie bezczerwiowym, najczęściej w październiku, listopadzie, a nawet w grudniu.
Do sporządzania używam czystego tzw. dwuwodnego kwasu szczawiowego, zawiera się on w następującej mieszaninie:
30g kwasu + 400 g cukru + 400 ml wody.
Po wymieszaniu składników otrzymuję roztwór leczniczy w formie syropu cukrowego (1/1), który zawiera około 3,2 % kwasu szczawiowego. Taki roztwór przed podaniem powinien mieć temperaturę od ok. 30 do 35 ^ C. Pszczoły polewam w uliczkach międzyramkowych cienkim strumieniem, używam do tego strzykawki. Zaznaczam, że na jedną uliczkę idzie 5-8ml. Taki zabieg wykonuję pod koniec października lub na początku listopada, późną jesienią, zaraz po wygryzieniu ostatnich pszczół z czerwia zamkniętego. Taką kurację przeprowadzam jednokrotnie, kwasu szczawiowego w ten sposób nie wolno stosować powtórnie przed upływem trzech kolejnych miesięcy. Temperatura w czasie której polewam uliczki musi być wyższa niż 0 ^ C. Ilość roztworu zależy od stanu siły rodziny, zazwyczaj ja leję 30-40 ml na jedną rodzinę. Słabsze roje dostają 20-30 ml płynu.
Są specjalne dyfuzory do odparowania kwasu szczawiowego.
Dawkowanie: 2-3 g kryształków kwasu szczawiowego. Czas odparowania: 1-3 min, w zależności od konstrukcji sublimatora. W czasie odparowywania ul musi być szczelnie zamknięty tak jak w czasie odymiania Apiwarolem AS. Po odparowaniu zostawić ul zamknięty przez ok. 15-18 minut. /Skuteczność bardzo wysoka/
http://pasiekamichalow.weebly.com/uploads/5/9/5/4/5954604/scan0001.jpg
Bibliografia: Forum Pasieki Michałów, Czasopismo Pasieka nr 5/2008
APIGUARD - SUBSTANCJA CZYNNA: TYMOL (postać: żel)
Nowy preparat zarejestrowany w Polsce jesienią 2012 roku, lek zostanie dopiero sprowadzony do naszego kraju w październiku 2013 roku i będzie można go zakupić na nowy sezon 2014. Dystrybutorem jest firma Vet-Animal. Lek ten zwalcza również świdraczka pszczelego oraz leczy grzybicę wapienną czerwia. Bardzo popularny w Wielkie Brytanii, niemal numer 1. Apiguard ma postać tacek z inkorporowanym tymolem, który paruje, wydziela się w malutkich odpowiednich ilościach co zapewnia trwały i ciągły efekt zbijania warrozy. Jedna tacka zawiera 12,5 g tymolu (25%). Masa żelu wynosi 50 g. Do wyleczenia jednego roju zaleca się 2 saszetki z żelem. Aluminiową tackę kładziemy nad ramkami z czerwiem, wszystkie uliczki powinny być wtedy otwarte. Po około 10 dniach należy zobaczyć tackę, czy żel już wyparował, jeśli nie, to należy poczekać jeszcze kilka dni aż całkowicie odparuje, po czym otwieramy nową i poddajemy także na ramki w rodni. Jeżeli została odrobina żelu można ją wetrzeć w listewki ramek. Po mniej więcej 2-4 tygodniach po odparowaniu drugiej blaszki leczenie zostaje zakończone. Żel w niższych temperaturach paruje bardzo wolno, stąd okres trzymania tego leku w ulu znacznie się wydłuża. Optymalną temperaturą zewnętrzną dla działania leku jest 15* C.
Działanie żelu opiera się na dwóch sposobach: 1. odparowywaniu tymolu, 2. na roznoszeniu żelu przez robotnice, które wchodzą do naczynka i próbują oczyścić tackę. Na ich tułowiach pozostają drobiny tymolu, które są roznoszone po całym ulu. Efektywność Apiguardu rośnie, gdy pszczoły rozpoczynają wentylację ula. Tymol wchodzi do dróg oddechowych owadów oddziałując na ewentualne pasożyty. Preparat ten, powinien być stosowany latem, lub jesienią po za okresem produkcyjnym, po ostatnim miodobraniu. Najlepsza pora zaaplikowania go do ula to wieczór, gdy temperatury są niższe, a pszczoły lotne powróciły już do ula. Przy wyższych temperaturach (lipiec/sierpień) zaleca się zwiększenie wentylacji i zapewnienie prawidłowej cyrkulacji powietrza poprzez uchylenie tylnego, drugiego wylotu. Nie zaleca się stosowania Apiguardu wiosną, gdyż może przerwać czerwienie u matek, co w okresie wiosennym byłoby błędem. Jeśli jednak w ulu widzimy warrozę, można zrobić a nawet trzeba wyjątek i poddać lek rodzinie. W ulach korpusowych tacki kładziemy na dolnym gnieździe, między korpusami. Jeżeli żel zniknie z pierwszej tacki przed upływem 10 dni, nie należy dokładać drugiej, gdyż tymol mimo że go nie widzimy, jest stale rozprowadzany w ulu przez pszczoły Drugą tackę należy położyć po dwóch tygodniach, nie należy się spieszyć, bo można tymol nieświadomie przedawkować. Osyp na wkładce będzie się gromadził powoli przez kilka dni. W trakcie długich upałów zmniejszamy dawkę Apiguard o połowę. Podaje się wtedy tak samo dwie tacki ale po 25 g żelu a nie po 50g. Możecie podać trzecią tackę z taką samą ilością leku jeśli widoczna jest jeszcze warroza. Okłady. Do odkładów daje się tylko i wyłącznie jedną tackę z ilością 25 g żelu. Do słabszych odkładów wystarczy 1 tacka o zawartości 12,5 g żelu. Większa dawka wiąże się z zamieraniem czerwiu bądź ucieczką roju. Apiguard zdecydowanie wystarczy, tutaj nie jest wskazany drugi środek przeciwko warrozie, nawet sok z cytryn.
http://www.vet-animal.pl/produkty/pszczoly/vita-europe-ltd/apiguard-zwalczanie-roztoczy-warozy/
/Skuteczność: bardzo wysoka/
KWAS MLEKOWY
Obok kwasu mrówkowego nie zostawia pozostałości w miodzie czy wosku. Działa powierzchniowo na roztocza żerujące na pszczołach. Nie zwalcza warrozy pod zasklepem czerwia, stąd zabieg należy wykonać w okresie bezczerwiowym. Jeśli porażenie warrozą jest silne, można wykonać zabieg w 4-tygodniowych odstępach czasu. Kwas mlekowy wypala aparaty ssące u roztoczy Varroa doprowadzając pajęczaki do śmierci głodowej. Jest dobrze tolerowany przez pszczoły i nie stanowi dla nich zagrożenia. Jednorazowe spryskanie wnętrza ula 15% roztworem kwasu mlekowego zapewnia 80% skuteczność zwalczenia warrozy, zaś dwukrotne spryskanie aż ponad 90% skuteczność. Należy spryskać wszystkie plastry, na których siedzą pszczoły w ciepły dzień. Użyć spryskiwacza ciśnieniowego bądź domowego. Do 500 ml wystudzonej wody dodać 100 ml 85% kwasu mlekowego. Uzyska się ok. 600 ml 15% roztworu kwasu mlekowego. Koniecznie trzeba przestrzegać proporcji (10 ml kwasu mlekowego na każde 50 ml wody). Na plaster powinno iść ok. 5-8 ml roztworu. W przypadku słabszych rodzin, dawkę logicznie zmniejszamy. Na każdy korpus zużywa się ok 100-150 ml kwasu mlekowego. Nie można dopuścić do "przemoczenia" pszczół tym roztworem. Stosowanie tego preparatu przypada na miesiąc październik i listopad. Minimalna temperatura +5*C. Zabieg wykonywać szybko jesienią by nie prowokować rabunków oraz by nie wychłodzić za bardzo gniazda. Najlepiej stosować przy min. +16*C. Dwukrotny zabieg w odstępie 2-óch tygodni powinien wystarczyć. Plastry wyciągamy pojedynczo i z dwóch stron spryskujemy je przygotowanym roztworem.
/Skuteczność: wysoka/
VARROBIN - SUBSTANCJE CZYNNE: OLEJKI ETERYCZNE <TYMOL>
„Varrobin składa się z tymolu (olejku tymolowego lub tymiankowego), olejku eukaliptusowego, mentolowego, kamforowego i goździkowego. Wszystko wymieszać w stosunku 1:1. W handlu były do kompletu specjalnie paski z kartonu. Przed zastosowaniem należało włożyć paski do naczynia plastykowego, nalać mieszaninę olejków tak, aby paski były zanużone, naczynie zamknąć na jedną godzinę. Na wiosnę stosować na górne beleczki pod powałkę na czas tylko 8 dni, w jesieni na 3 tygodnie po 2 paski. Skuteczność ponad 90%.
Źródło: "Schweizerische Bienen Zeitung" r.2000 nr 7 str.404.”
Bibliografia: Forum Zagajnik, autor: d-h Bartnik
„Buteleczki po olejku popłukaj mała ilością spirytusu i dolej do reszty.
Jeden cm³ (albo 20kropli) olejku nakrop na pasek 3cmx 5cm miękkiej tekturki (wymiary niezbyt istotne, tak żeby wsiąkł olejek).
Tych pasków przygotuj ok. 35szt. bo tyle będziesz miał cm³ mieszaniny olejków. Wszystkie paski zamknij w szczelnym słoiczku na parę godzin i tak przechowuj. Do ula na ramki pod powałkę jeden pasek, albo zawieś na bocznych ramkach. Tak stosuje się na wiosnę. Wcześniej było napisane że na 8dni. Dwa razy z odstępem 5-6 dni wystarczy. Ważne żeby zakończyć >olejkowanie < przed znoszeniem nakropu do ula. Tu chodzi głównie o zapach tymolu w miodzie.”
Bibliografia: Forum Zagajnik, autor: waldek2
/Skuteczność wysoka/
VARIDOL FUM – SUBSTANCJA CZYNNA: AMITRAZA (postać: bibułki)
Rzadko stosowany w Polsce, postać bibułek, na które nanosi się 2-3 krople płynu na bazie amitrazy. Następnie
trzeba zapalić (tlą się podobnie jak tabletki Apiwarolu) i wsunąć do ula. W przeciwieństwie do tabletek, "paski"
takie nie wysychają. /Skuteczność wysoka/
WROTYCZ DO PODKURZACZA – SUBSTANCJE CZYNNE: THUJONE, GORZKIE GLOKOZYDY, TERPENOIDY, FLAWONOIDY, GARBNIKI.
Wrotycz pospolity zawiera olejki lotne. Jest to ziele, chwast powszechnie występujący w Polsce. W każdym regionie jest inna nazwa tej rośliny, najczęściej można się spotkać z określeniem "ziela Matki Boskiej". Powinien być stosowany bardzo ostrożnie ponieważ ‘thujone’ jest stosunkowo toksycznym związkiem, zdolnym wywołać konwulsje, jak i psychiczne skutki u ludzi. Zwalcza warrozę, przed zabiegiem dennicę należy wyścielić białą kartką posmarowaną olejem jadalnym. Wrotycz musi być wysuszony, do podkurzacza dodaje się całe łodygi i kwiaty. Odymiać pszczoły normalnie w czasie zwykłego przeglądu.
Bibliografia: Forum Pasieki Michałów, autor: Obelnik ; Forum Ul Kaszubski, autor: Józef
/Skuteczność średnia/
HUBA DRZEWNA – SUBSTANCJE CZYNNE: / ŚRODKI TOKSYCZNE/ NIEZNANE
Dym z huby brzozowej jest bardzo aromatyczny. Są opinie, że pomaga on zwalczać warrozę. Nie ma do końca pewności, tradycyjnie na dennicę ula powinna powędrować biała kartka z olejem. Hubę dodajemy do żarzącego się próchna w podkurzacza. Nie wdychać dymu.
Bibliografia: Forum Pasieki Michałów, autor: Obelnik
/Skuteczność średnia/
BAGNO ZWYCZAJNE (Ledum palustre)
Występowanie: Torfowiska, bagna.
Wykorzystujemy łodygi bez liści z pączkami kwiatowymi.
Działanie: warrozobójcze.
Sposób użycia: Z suszonych łodyg sporządzamy napar. 50 g ziela zalewamy 1 litrem wrzącej wody i odstawiamy do naciągnięcia na okres 2-3 godzin. Otrzymanym wyciągiem opryskujemy pszczoły na plastrach. UWAGA: Bagno zwyczajne jest rośliną częściowo chronioną w Polsce a zarazem trującą dla człowieka.
Bibliografia: Artykuły „Sądeckiego Bartnika”
/Skuteczność średnia/
MIĘTA PIEPRZOWA DO PODKURZACZA - (postać: suszone liście i całe gałązki)
Podobno dym ze spalania mięty pieprzowej rewelacyjnie zrzuca roztocza warrozy z pszczół. Należy do żarzącego się podkurzacza wrzucić wysuszone zioła (może być herbatka) i wpuszczać dym z podkurzacza przez wylot aż do momentu jego wydostawania się od strony powałki i uliczek międzyramkowych.
Takie okadzanie ula może wspomóc zniszczenie pasożyta Varroa Destructor. Można też normalnie odymiać pszczoły przy przeglądzie plastrów. /Skuteczność średnio wysoka/
EGIPSKI ŚRODEK - SUBSTANCJA CZYNNA: KWAS CYTRYNOWY (postać: ciecz do zakraplania uliczek).
Nowy lek, skuteczny w ok. 86%. Przebadany w Egipcie.
Należy wymieszać ze sobą wyciśnięty sok z cytryny i syrop cukrowy (1 kg/1litr) w stosunku 1:1.
Dla przykładu 200g soku z 200g syropu.
Należy polewać przygotowanym preparatem uliczki międzyramkowe (15 do 30 ml na uliczkę).
Źródło: Forum Zagajnik ; Forum Pszczelarstwa.
/Skuteczność wysoka/
Czy to środek naturalny – ekologiczny czy chemiczny należy koniecznie wytępić warrozę.
W Pasiece Michałów stosujemy z różnym skutkiem Apiwarol AS, Beevital Hive Clean, w przeszłości Baywarol i Apifos. W sezonie 2011 zdecydowałem, że do gry wejdą (niektóre powtórnie): BVHC, Varrobin, Apiwarol, "Egipski środek" oraz kwas szczawiowy. Będę jak zwykle stosować ramki pracy.
Przy stosowaniu wszystkich w/w leków wskazane jest położenie specjalnej wkładki kontrolnej na dennicę ula.